Zona (Herpes Zoster) nedir, belirtileri nelerdir? Zona evde bakım ve pansuman nasıl yapılır? Zona aşısı ne zaman uygulanır?
Zona (Herpes Zoster) Nedir?
Zona, tıbbi adıyla Herpes Zoster, çocukluk döneminde geçirilen suçiçeği enfeksiyonuna neden olan virüsün yıllar sonra tekrar aktif hale gelmesiyle ortaya çıkan viral bir hastalıktır. Virüs sinir köklerinde sessiz şekilde kalır ve bağışıklık sistemi zayıfladığında yeniden aktifleşerek zona tablosuna yol açar.
Zona hastalığı, özellikle ileri yaş, kronik hastalıklar, stres, bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar ve yoğun yorgunluk dönemlerinde daha sık görülür. Bağlıca, Çayyolu, Ümitköy, Koru mahallesi, Yaşamkent gibi Ankara’nın çok bölgelerinde evde bakım ihtiyacı olan bireylerde araştırma konusundan dolayı bilgilendirme yazısıdır.
Zona Neden Olur?
Zona oluşumunda en önemli faktör bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır. Aşağıdaki durumlar zona riskini artırabilir:
. 50 yaş ve üzeri olmak
. Diyabet, kalp hastalıkları gibi kronik rahatsızlıklar
. Uzun süreli stres ve uykusuzluk
. Kanser tedavileri
. Kortizon ve bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı
. Geçirilmiş enfeksiyonlar ağır
Zona Belirtileri Nelerdir?
Zona belirtileri genellikle tek taraflı ve sinir hattı boyunca görülür. En sık karşılaşılan belirtiler:
. Deride yanma, batma, karıncalanma
. Şiddetli sinir ağrısı
. Kızarıklık
. İçi sıvı dolu kabarcıklar
. Ateş, halsizlik
. Dokunmaya karşı hassasiyet
Döküntüler çoğunlukla gövde, sırt, bel, yüz ve boyun bölgesinde ortaya çıkar.
Zona Ağrısı ve Postherpetik Nevralji
Zona ağrısı sinir kaynaklıdır ve:
. Yanıcı
. Elektrik çarpması tarzında
. Uzun süreli
Olabilir. Bazı hastalarda döküntüler iyileştikten sonra ağrı aylarca sürebilir. Bu durumda postherpetik nevralji denir ve özellikle ileri yaş hastalarda daha sık görülür.
Zona Tedavisi Nasıl Yapılır?
Zona tedavisinde amaç:
. Virüsün çoğalmasını baskılamak
. Ağrıyı azaltmak
. Ciltte enfeksiyon gelişimini önlemek
. İyileşme sürecini hızlandırmak
Tedavi hekim tarafından planlanır ve genellikle:
. Antiviral ilaçlar
. Ağrı kesiciler
. Sinir ağrısına yönelik destek tedavileri
Şeklinde uygulanır. Ancak tedavinin önemli bir parçası da doğru evde bakım ve pansuman uygulamalarıdır.
Zona’da Evde Bakım Neden Önemlidir?
Zona hastalığında evde bakım, iyileşme sürecini doğrudan etkiler. Yanlış uygulamalar:
. Enfeksiyon riskini artırabilir
. İyileşmeyi geciktirebilir
. Kalıcı izlere neden olabilir
Bu nedenle özellikle ileri yaş ve hareket kısıtlılığı olan bireylerde evde bakım uygulamaları büyük önem taşır.
Zona’da Evde Pansuman ve Cilt Bakımı Nasıl Yapılır?
Zona lezyonları açık yara haline geldiğinde pansuman ve cilt bakımı dikkatle yapılmalıdır.
Evde pansuman sırasında dikkat edilmesi gerekenler:
. Kabarcıklar kesinlikle patlatılmamalıdır
. Lezyonlar temiz ve kuru tutulmalıdır
. Uygun antiseptiklerle nazik temizlik yapılmalıdır
. Hekim önerisi dışında krem veya ilaç sürülmemelidir
. Pansuman sırasında steril malzeme kullanılmalıdır
Özellikle kabarcıkların patladığı ve akıntının olduğu durumlarda evde pansuman, enfeksiyon gelişimini önlemek açısından çok önemlidir.
Zona’da Evde Bakım Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?
. Lezyonlar kapalı ve temiz tutulmalı
. Dar ve tahriş edici kıyafetlerden kaçınılmalı
. El hijyenine özen gösterilmeli
. Cilt kaşınmamalı
. Bağışıklığı destekleyen beslenmeye dikkat edilmelidir.
Evde bakım süreci, hastanın genel durumuna göre planlanmalı ve düzenli takip edilmelidir.
Zona Bulaşıcı mıdır?
Zona doğrudan zona olarak bulaşmaz. Ancak aktif lezyonları olan bir kişi, daha önce suçiçeği geçirmemiş birine suçiçeği bulaştırabilir. Bu nedenle evde bakım sırasında temas ve hijyen kurallarına özellikle dikkat edilmelidir.
Zona Aşısı Nedir?
Zona aşısı, zona hastalığının görülme riskini ve özellikle uzun süreli sinir ağrısı gelişme olasılığını azaltmak amacıyla uygulanır. Aşı genellikle:
. 50 yaş ve üzeri bireylerde
. Daha önce zona geçirmiş kişilerde
. Risk grubundaki hastalarda
önerilmektedir.
Zona Aşısı Ne Zaman Yapılır?
. Aktif zona döneminde aşı yapılmaz
. Zona geçirdikten sonra genellikle en az 6 ay beklenmesi önerilir
. Aşı kararı hekim değerlendirmesi sonrası verilmelidir
Zona aşısı, hastalığın daha hafif geçirilmesine ve komplikasyon riskinin azalmasına katkı sağlayabilir.
Sonuç
Zona erken dönemde fark edildiğinde ve doğru tedavi, evde bakım ve evde pansuman uygulamaları ile desteklendiğinde kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Cilt bakımı, hijyen ve düzenli takip,iyileşme sürecinin en önemli parçalarıdır.
Bu yazı, Ankara’nın Bağlıca, Çayyolu, Ümitköy, Koru mahallesi, Yaşamkent, Etimesgut gibi pek çok bölgesinde araştıırlan;Zona nedir? Zona da evde bakım,Ameliyat sonrası pansuman nedir, Evde pansuman nedir, Ameliyat sonrası dikiş alma, enjeksiyon nedir, yatak yarası nedir, yatak yarası bakımı, yara pansumanı, evde pansuman, evde serum, evde serum kimlere takılır,evde serum faydalı mı?, evde enjeksiyon nedir?evde enjeksiyon kimler yapar gibi sorulardan dolayı bilgilendirme amaçlıdır.
